Thế vận hội Olympic Paris 2024 là đại hội thể thao lớn nhất hành tinh. Không chỉ là nơi phô diễn sức mạnh thể chất phi thường, đây còn là sàn đấu của tinh thần, ý chí và bản lĩnh vượt qua giới hạn. Trong cuộc chiến khốc liệt này, các vận động viên (VĐV) không chỉ đối đầu với đối thủ, mà còn phải chiến thắng chính mình, vượt qua những rào cản tâm lý vô hình. Và đó chính là lúc vai trò của các nhà tâm lý học thể thao trở nên đặc biệt quan trọng.
Mục lục
1. Cách các nhà tâm lý học thể thao hỗ trợ các vận động viên Olympic tại Paris 2024
Thế vận hội Olympic Paris 2024 không chỉ là một màn trình diễn ngoạn mục về thể chất. Giờ đây, ban tổ chức và các vận động viên cũng đang ngày càng chú trọng đến sức khỏe tinh thần.
Sau khi rút lui khỏi Thế vận hội Tokyo năm 2020, vận động viên thể dục dụng cụ Simone Biles đã công khai nói về các buổi trị liệu hàng tuần của mình và cách chúng đã giúp cô trở lại mạnh mẽ hơn trước.
Vận động viên bơi lội người Anh Adam Peaty cũng từng là người đã vật lộn với chứng trầm cảm và các vấn đề về rượu. Năm nay, anh đã trở lại năm nay để giành huy chương bạc ở nội dung bơi ếch 100 mét nam. Trong khi đó, Ủy ban Olympic và Paralympic Hoa Kỳ (USOPC) đã tăng quy mô và phạm vi đội ngũ các nhà tâm lý học của mình.
Cody Commander, PsyD, một nhà tâm lý học lâm sàng và thể thao làm việc với các vận động viên Olympic Paris 2024, cho biết: “Văn hóa sức khỏe tâm thần đang thay đổi nhanh chóng. Nhiều người cảm thấy thoải mái khi nói rằng họ có vấn đề về sức khỏe tâm thần và yêu cầu các dịch vụ. Giờ đây, khi mọi người lên tiếng với số lượng kỷ lục, chúng tôi đã mở rộng lực lượng lao động của mình để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đó.”
2. Nâng cao hiệu suất thể thao và trạng thái trước khi thi đấu
Trong nhiều năm, các nhà tâm lý học thể thao đã làm việc cùng với các vận động viên để nâng cao hiệu suất. Ví dụ như bằng cách huấn luyện họ kiểm soát sự lo lắng trước cuộc thi hoặc hỗ trợ họ suy ngẫm sau một cuộc đua.
Karen Cogan, PhD, trưởng nhóm tâm lý học thể thao của USOPC cho biết: “Công việc của chúng tôi là giúp các vận động viên thể hiện tốt nhất bất chấp mọi áp lực và phiền nhiễu đi kèm với Thế vận hội.”
Một bài tập mà Cogan sử dụng là làm việc thông qua các tình huống “what if” (điều gì sẽ xảy ra nếu) với các vận động viên. Nếu bạn đang cạnh tranh huy chương ở sự kiện cuối cùng của mình, bạn sẽ xử lý áp lực như thế nào? Nếu có người trong gia đình bạn qua đời ngay trước khi bạn thi đấu, bạn có muốn biết về điều đó không? Bạn sẽ xử lý căng thẳng do một mối đe dọa an ninh làm trì hoãn cuộc thi như thế nào, nếu điều đó xảy ra?
Cogan cũng huấn luyện các vận động viên Olympic Paris 2024 về những kỹ năng tinh thần có thể giúp họ vượt qua những phiền nhiễu có thể phát sinh trước, trong và sau một sự kiện. Với trị liệu cá nhân, bà áp dụng các kỹ thuật hít thở và đào tạo chánh niệm. Song song đó, bà cũng tạo điều kiện giao tiếp và gắn kết giữa các nhóm thi đấu cùng nhau.
Casey Kaufhold là cung thủ số một thế giới. Cô đã gia nhập Đội tuyển Hoa Kỳ trong Thế vận hội Tokyo khi vẫn còn đang học trung học. Kể từ đó, cô đã làm việc với một nhà tâm lý học thể thao để xử lý căng thẳng khi thi đấu.
Kaufhold nói với Olympics.com: “Tôi đã có thể kiểm soát áp lực tốt hơn một chút. Và, tôi nghĩ rằng mình đã áp dụng rất nhiều những gì tôi đã học được trong ba năm qua. Đó là tin tưởng vào bản thân, quá trình tập luyện và quy trình của mình.”
Jamie Shapiro, PhD, chuyên gia tư vấn về hiệu suất tinh thần, làm việc với các vận động viên Paralympic để phát triển một thói quen trước cuộc thi. Shapiro áp dụng kỹ thuật xác định các từ gợi ý – chẳng hạn như “cân bằng” hoặc “tự tin” – để hướng dẫn vận động viên tập trung vào nhiệm vụ của mình.
Shapiro cũng là người từng giữ chức chủ tịch của APA’s Division 47 (Hiệp hội Tâm lý học Thể thao, Tập thể dục và Hiệu suất) cho biết: “Luôn nghĩ về việc đạt huy chương có thể là một sự phân tâm lớn đối với các vận động viên. Vì vậy, chúng tôi yêu cầu họ thực hành hướng sự chú ý của mình vào quá trình thực hiện môn thể thao của mình.”
Các nhà tâm lý học cũng giúp các vận động viên đối phó với tổn thất về thể chất và tinh thần của môn thể thao của họ bằng cách sử dụng các kỹ thuật nhận thức hành vi như tái cấu trúc nhận thức để xác định các kiểu suy nghĩ tiêu cực.
Ví dụ, các vận động viên Paralympic thường phải đối mặt với khuyết tật về thể chất, căng thẳng xung quanh quá trình “phân loại” khuyết tật định kỳ để xác định xem họ sẽ thi đấu với ai và hậu cần xung quanh việc vận chuyển các thiết bị chuyên dụng như xe lăn đua. Cả vận động viên Olympic và Paralympic đều phải đối mặt với những thách thức xung quanh chấn thương, động lực học nhóm, cân bằng giữa thể thao và cuộc sống, thành tích đáng thất vọng và giải nghệ khỏi thể thao.
Lily Williams là một vận động viên xe đạp thi đấu tại Olympic Paris 2024 trong đội đua xe đạp Hoa Kỳ. Cô cho biết: “Thành thật mà nói, tôi không biết bạn sẽ làm điều đó như thế nào nếu không có một nhà tâm lý học thể thao. Công việc của chúng tôi về cơ bản là làm tổn thương bản thân mình nhiều nhất có thể ngày này qua ngày khác. Và, thực sự hữu ích khi có ai đó giúp bạn tách biệt loại công việc đó khỏi những cảm giác tiêu cực.”
3. Tập trung vào sức khỏe tâm thần khi thi đấu thể thao tại Olympic Paris 2024
Ngoài các nhà tâm lý học thể thao hỗ trợ về mặt hiệu suất, USOPC còn có một nhóm các nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần được cấp phép để tập trung hoàn toàn vào sức khỏe tâm thần. Mục đích duy nhất của nhóm là cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho bất kỳ người nào tham gia Olympic hoặc Paralympic có hy vọng muốn được hỗ trợ trị liệu nhất quán hơn (khoảng 4.000 vận động viên).
Điều đó bao gồm điều trị liên tục cho các vận động viên kiểm soát các tình trạng như trầm cảm hoặc lo lắng, hỗ trợ chuyên sâu khi phải đối mặt với những trường hợp không lường trước được. Chẳng hạn như trường hợp khẩn cấp về gia đình, buộc họ phải rút lui khỏi các trò chơi,…
Các mối quan tâm phổ biến khác bao gồm rối loạn ăn uống, sử dụng chất kích thích, chấn thương và giải nghệ khỏi thể thao. Đối với trường hợp thứ hai, Bartley sử dụng liệu pháp chấp nhận và cam kết để giúp các vận động viên xác định các giá trị. Chẳng hạn như kỷ luật và tinh thần đồng đội, những thứ mà họ có thể mang theo vào cuộc sống sau khi thi đấu.
Cô nói: “Việc tập trung hẹp vào một môn thể thao thường là điều khiến một người trở thành đối thủ đáng kinh ngạc. Nhưng, các vận động viên có thể rất khó hình thành một danh tính mới khi sự nghiệp của họ kết thúc.”
Việc thúc đẩy mở rộng chăm sóc sức khỏe tâm thần bắt đầu vào năm 2020. Khi đó, USOPC thành lập một lực lượng đặc nhiệm về sức khỏe tâm thần để phát triển các phương pháp hay nhất, nguồn lực và kế hoạch hành động cho Đội tuyển Hoa Kỳ tại Thế vận hội Tokyo. Nhóm hỗ trợ sức khỏe tâm thần bao gồm các vận động viên Olympic, Paralympic, huấn luyện viên và các chuyên gia chăm sóc y tế và sức khỏe tâm thần.
Kể từ đó, nhóm đó đã tạo ra một danh sách các nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần đã được kiểm chứng trên khắp Hoa Kỳ. Đồng thời, phát triển một kế hoạch hành động khẩn cấp với hướng dẫn xử lý các cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần xảy ra trong các cuộc thi đấu, bao gồm thua/bỏ cuộc, rút lui y tế, rối loạn ăn uống, rối loạn lo âu, ám ảnh cưỡng chế, bạo lực gia đình và các sự cố khác.
Nicole Ross, vận động viên đấu kiếm hai lần tham dự Olympic, thành viên của lực lượng đặc nhiệm và là sinh viên tốt nghiệp ngành tâm lý học. Cô cho biết: “Chúng tôi đang nỗ lực làm rõ sự khác biệt giữa tâm lý học thể thao và các nguồn lực và dịch vụ sức khỏe tâm thần khác. Đồng thời, đảm bảo rằng mọi vận động viên tham gia vào tổ chức đều được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần miễn phí.”
4. Hỗ trợ các vận động viên Olympic ở Paris 2024
Các nhà tâm lý học thể thao có thể hỗ trợ các vận động viên điều chỉnh lịch trình và chiến lược của mình để đối mặt với những tình huống đặc thù xoay quanh Thế vận hội Olympic Paris 2024. Điều này thường đòi hỏi khả năng làm việc linh hoạt giữa việc sắp xếp tập luyện thể thao với trị liệu tâm lý.
Theo Mackenzie Brown, một vận động viên bắn cung Olympic đã thi đấu cho Đội tuyển Hoa Kỳ: “Thế vận hội có thể khá choáng ngợp về quy mô, không khí tại làng Olympic, và những vận động viên khác. Các nhà tâm lý học thể thao có thể giúp chúng tôi kiểm soát tất cả những cảm xúc và phản ứng. Bởi vì, để thể hiện tốt nhất, chúng tôi phải xem nó như bất kỳ ngày nào khác.”
Giữa không khí náo nhiệt của Thế vận hội Olympic Paris 2024, các nhà tâm lý học đều đang cố gắng hết sức thực hiện tốt vai trò của mình. Họ không chỉ là những chuyên gia, mà còn là những người bạn, người thầy, người truyền cảm hứng. Qua đó, giúp vận động viên khám phá và phát huy tiềm năng ẩn sâu trong tâm trí. Từ đó viết nên những trang sử hào hùng cho thể thao nước nhà và thế giới trong tương lai.
